Neden günümüz insanları büyükanne ve büyükbabalarına oranla daha müreffeh bir hayat sürmektedirler?

*

İki seçenek var
1. Aylık 1.000 $ maaş ve her ay %6’lık bir artış.
2. Aylık 2.000 $ sabit maaş.
Hangisini seçerdiniz?
%6’yı… Çünkü bu maaş, 12 ay sonunda zaten 2.000 $’ı geçecektir.

Bu kitap, yol arkadaşlığı yapmış ve tutkularını projemize yansıtan üstün insanların ortak eseridir.

Instagram bedava mıdır?
Instagram’da geçirdiğiniz süre boyunca başka nelerden vazgeçtiğiniz Instagram’ın size neye patladığını belirler.
Futbol oynayabilir, film izleyebilir, müzik dinleyebilir veya uyuyabilirdiniz.
Kolektif olarak nelerden vazgeçiyorsanız, o ürünün size bedeli budur.

Yaygın kanının aksine ekonomistlerin çalışmalarının temel aldığı konu para değil, tercihlerdir.

24 saatinizin ne kadarını Instagram’da geçireceksiniz?
Zorlukla kazandığınız paranın ne kadarını bir otomobile harcayacaksınız?

Yeni bir araç alırsınız…
Devlet edindiği vergiyi kamuya, yol, hastane gibi giderlere aktarır.
Sabah trafiğinin keşmekeşine yeni bir bela daha eklenmiş olur.
Araç yoğunluğu artarken, park yerleri azalır.
Siz dikkatsiz bir sürücüyseniz, yollar diğer insanlar için daha tehlikeli bir hal alır.
Ayrıca sizin araç çevreyi de kirletir.
İşte ekonomistler, bu tercihi ve onun diğer insanlar üstündeki etkilerini incelerler.

Arkadaşınızın sarhoş olduğunu bilerek onun sürücülüğünde trafiğe çıkarsanız, optimizasyon yapmamış olursunuz.
Çünkü optimizasyonda önemli olan kararın kalitesidir, sonucu değil.

Sizce yazma üslubumuzu nasıl keskinleştirebiliriz?

Bir iş veren size kaç lira ödesin ki boş zamanınızı çalışarak geçirmeye sizi ikna edebilsin?

New York metrosuna kaçak giren bir bedavacının halka bir maliyeti var mıdır?

Bireyler, şahsi çıkarlarını toplum menfaatlerinden üstün tutarlar.
Metroya kaçak binmek bilete para vermekten ucuzdur.
Youtube’da video izlemek çöpleri çıkarmaktan daha eğlencelidir.

Liseden mezun olduktan sonra eğitime 1 yıl ara verip Avrupa ülkelerini gezmenin size maliyeti ne olabilir?

Zayıflamak için 5 kilo verme hedefinize hangi seçeneklerle ulaşmanız daha rasyoneldir?
1. Spor salonu
2. Yürüyerek
3. Asansör yerine merdiven kullanmak
4. Diyet yapmak
Bu seçenekleri nasıl değerlendirirsiniz? Hangi seçeneği, ne sebeple seçersiniz?

Üç arkadaş Çin lokantasına gider ve beklemekten sıkıldıkları için baş garsona rüşvet vermeyi düşünürler
a) Rüşvetin miktarını belirlerken hangi faktörleri göz önünde bulundurmalılar?
b) Grup, yemek sonrası sinemaya gidecektir. Sinema planı rüşvet miktarını nasıl etkiler?
c) Verilecek rüşvet, akşam yemeğinden yüksektir. Sizce ekip rasyonel davranmış mıdır?

Eğitim bir kader değildir; yüksek öğretim alıp da çok para kazanamayan insanlar da vardır.

Nedensellik: Eğer bir olay, başka bir olayı doğrudan etkiliyorsa gerçekleşir.
Örnek: Sıcak soba üzerine konulan kartopu erir.

Korelasyon: İki olay arasında karşılıklı ilişki bulunması durumudur.
Örnek: Yağmur yağdığı için şemsiye taşırsınız. Oysa siz şemsiye taşıdığınız için yağmur yağmaz.

Dondurma üretimindeki artış ile boğulma oranları arasında korelasyon vardır.
Çünkü her iki aktivite de yaz aylarında yapılır.
Dondurma hiç olmasadı da boğulmalar gene bu aylarda gerçekleşecekti.
Fakat dondurma yemek ile yüzmek arasında nedenselliğe dayalı bir ilişki yoktur.
Nedensellik yoktur: Boğulma nedeni yenilen dondurma değildir.
Korelasyon vardır: Dondurma satışlarının yükseldiği zamanlarda denize girişler artar.

Bazı çalışmalar, silah taşıyan bireylerin silah ile vurulma olasılıklarının diğer bireylere göre daha yüksek olduğunu savunuyor. Bu durumda, silah taşımaya ilişkin kanunun daha sıkı hale getirilmesi gerekli midir?

12. yüzyıl bilgini Maimonides der ki:
“25 öğrenci bir öğretmene emanet edilebilir. 25-40 arası öğrencilerde, öğretmen asistana gereksinim duyar.
40’ı geçen öğrenci sayısını iki öğretmen bile tolere edemez.”
İsrailliler bunu daima uygularlar.

“Yapılmaya değer şeyler, en iyi şekilde yapılmayı hak eder.” – Chesterfield
Bu söz, kalite ve mükemmeliyetçiliği ön plana çıkarır.

Bir ürün veya hizmetten ne kadar çok elde ederseniz, sonrasında ödemek isteyeceğiniz para o kadar azalır.
Sabah yediğim ilk donat benim için paha biçilmezdir.
Fakat yediğim 4. donat, ilkine göre daha az değerlidir.

Resesyonla gelen işsizlikte siz çalışıyorsanız dahi korku duyarsınız.
Anksiyetik olarak, kara günlerde kullanmak üzere birikim yaparsınız ve araç yerine toplu taşımaya yönelirsiniz.
Bu tarz davranışlar benzine olan talebi azaltır ve benzin talep eğrisi de sola kayar.

Ekonomi tarihi, hükümetlerin, piyasaların kendi kendine fiyat dengesini belirlemesi yerine,
bu sabitlemeyi kendileri yaparak ekonomiyi katlettiği örneklerle doludur.
Fakat yine de bu durumdan ders almazlar.

İşsiz
a) Kişinin bir işe sahip olmaması
b) Kişinin dört hafta boyunca aktif olarak iş araması
c) Kişinin cari (akıcı, geçerli) olarak çalışmaya müsait olması

İşsizlik oranı: işgücünün işsiz olan kısmı

Milli gelir hesapları: bir ülkedeki toplam ekonomik faaliyet

Gayri safi yurt içi milli hasıla (GSYİH): bir ülkenin sınırları içinde üretilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa değeri

Örneğin, bir Ford Mustang ömrüne bir fabrikada başlar ve ömrünü, bir müşteri garajında bitirir.

milli gelir hesabı özdeşliği=
gayri safi yurt içi hasıla
tüketim
+ yatırım
+ kamu harcamaları
+ ihracat
– ithalat

gsyih: gayri safi yurt içi hasıla
2013 Amerika gsyih 16.8 trilyon dolardı.
abd nüfusu aynı yıl 316.4 milyondu.
dolayısıyla kişi başına gelir 53.100 dolardır.

Firmalar kendi kendilerine sahip olamazlar.
Borsada hisseleri satılan firmaların milyonlarca sahibi vardır.

tasarruf = yatırım + ihracat – ithalat

Kayıt dışı ekonomi: kayda geçirilmeyip devletten gizlenen…
Taksimetreyi açmadan, fişsiz ve pazarlıkla götüren bir taksici.
Evdeki musluğu tamir eden ve size fatura kesmeden para alan bir sıhhi tesisatçı.
Evet, bu her iki meslek de yasal ve kayıtlıdır, fakat yaptıkları şey kayıt dışı ekonomiyi şişirir.

İsviçre, Japonya, Hong Kong ve ABD gibi ülkelerin kayıt dışı ekonomileri GSYİH’nin %10’udur.
Meksika’da kayıt dışı ekonomi GSYİH’nin %50’sidir.

Anketlerde insanlar, en çok sosyalleştiklerinde mutlu olduklarını belirtmişlerdir.
İşe gidip geldikleri anı da en mutsuz oldukları an olarak kaydetmişlerdir.
Aslında yaşamın amacı her dakika çalışıp gelirinizi maksimize etmek değildir.
Eğer hedefimiz bu olsaydı, kimse tatile çıkmaz veya emekliye ayrılmazdı.
Akla daha uygun bir amaç, refahımızı yükselterek müreffeh bir gelecek kurmak olmalıdır.

Telefon aramaları Amerika’da Meksika’ya nazaran daha ucuzdur.
Çünkü Amerika’nın teknolojisi öndedir, hem de Meksika’da monopol bir telekomünikasyon şirketi bulunur.
Bunun yanı sıra Meksika mezesi ve saç kesimi daha ucuzdur; çünkü bunlar ucuz iş gücüne dayanır.

Intel’in kurucu ortağı Gordon Moore’un teorisi Moore Kanunu:
Bilgisayar işlemci güçleri her yıl iki katına çıkacak. Bu hissi kablel vuku genelde gerçekleşir.

hissi kablel vuku: bir şeyi vukuundan (gerçekleşmeden) önce hissetmek.

Büyümenin Gücü
Eksponansiyel (Üstel) Büyüme: 100 dolar maaşınız her ay %6 artarsa nasıl olur.
İlk ay taban fiyat sabittir ve 106 dolar alırsınız.
Fakat ikinci ay aldığınız 6 dolar da maaşa eklenir ve 106 doların %6’sını zam olarak alırsınız.
106 X 1.06 = 112.36 $
Bu kartopu etkisi her ay böyle katlanarak gider…

Yeni inovasyonlar ve teknolojiler, geçmiş inovasyonlardan kaynaklanan bilgi stoğu üzerinde inşa olur.
Yani devlerin omuzlarında yükselirler.
Isaac Newton,
“Başkalarından uzağı görüyorsam, bunun nedeni devlerin omuzlarında olduğumdandır.” derdi…
Kuşkusuz Kepler, bu devlerden biriydi…

– Neden günümüz insanları büyükbaba ve büyükannelerine kıyasla daha müreffeh bir hayat sürerler?
– Bu büyük oranda daha iyi teknolojiden kaynaklanır.

Sanayi Devrimi: 18. yüzyılın sonunda Britanya’da başlayan üretimdeki bir dizi inovasyonu tanımlayan dönemdir.

İnternet, ilaçlar, sıhhi tesisatlar ve pek çok teknoloji son 250 yıl boyunca icat edilmiş ve bize sunulmuştur.
Bunların tamamı Ar-Ge ve üstel büyümenin sonucudur.
ABD her yıl 365 milyar dolar GSYİH’nın %2.8’ini harcamaktadır.
İsrail: %4.66
İsviçre: %3
İsveç: %3.7

Bugün hayatımızdaki bu yüksek standartlar, Ar-Ge yatırımlarının getirisidir.

Bir ekonominin büyümesi, tüm vatandaşlarının gelirinin eşit arttığı anlamına gelmez.

Elbette bir toplumun kültürü değişmez değildir. Çok yavaş da olsa kültürler değişir.

Özel sözleşmeler, üzerlerine yazılı kağıttan daha fazla değer etmezse, veya dayalı anlaşmalar yasalarla bağlanmazsa iş yapmak için güven temelli ilişkiler kurulamaz.

Şanlı Devrim’de yüceltilen siyasi kurumlar, Sanayi Devrimi’nin temelini oluşturan ekonomik kurumların üzerine inşa olduğu surlardır.

“Büyük kitlelerin refaha kavuşmasını ve özgür olmalarını hiç arzu etmiyoruz… Diğer türlü onları nasıl yönetebiliriz.” – Frederick Gentz

Bir ülke neden yoksul olduğunu anlamak istiyorsa, fiziki ve beşeri sermaye yatırımına ve neden en iyi teknolojiyi edinmediğine bakmalıdır.

Potansiyel işçiler üç kategoriye ayrılırlar
1. Çalışanlar
2. İşsizler
3. İş gücüne dahil olmayanlar

İşgücü: İşi olan ve olmayan işçilerin toplamı.

İşsiz: 4 haftadır iş arayan ve bulamayan herkes.

Niçin işsizlik vardır?
Her insanın kendine has kapasiteleri, deneyimleri ve iş referansları olacağından,
işsiz kişi ile firma arasında kusursuz bir eşleşmenin sağlanması zaman alır.

Asgari ücretin emek piyasası üzerindeki etkisi oldukça mütevazıdır.

*

1914’te Henry Ford, işçilerinin saat ücretini 2.34$’dan 5$’a çıkarmıştır.
Yıllar sonra açıklamasında;
“Ben hayırsever değildim. Bu zamlar, şirket, uzun vadede sağlam bir temele otursun diye ödendi.
Biz o sıralar geleceği inşa ediyorduk.” demiştir.

Firma Karlılığını Artıran Etkin Ücretlerin Faydaları
1. Bir montaj bandında çalışmak fevkalade monoton bir vazifedir ve yüksek oranda işçi sirkülasyonuna neden olur.
Yeni işçileri eğitmenin maliyeti, halihazırda çalışan ekibe verilen ücretten yüksektir.
Yüksek maaşı gören işçiler onu kaçırmamak için daha fazla motive olurlar, zira başka bir yerde daha düşük ücretlerle karşılaşacaklarını bilirler.

2. Yüksek ücretli bir işi kaybetme korkusuyla dolan işçiler, normalinden daha fazla çalışmaya motive olurlar ve bu da saatlik çıktı seviyelerini artırır.

3. Piyasanın üzerinde ücret alan işçiler minnet duygusuyla dolarlar ve bu bariz cömertliğin karşılığını daha sıkı çalışmayla ödeyebileceklerini düşünerek sadakat duygularını kamçılarlar.

4. Etkin ücretler, iş başvurusuna gelen işçilerden oluşan havuzdaki suyun debisini ve kalitesini artırır.

*

salary.com’a göre California Silikon Vadisi’nde III. seviye bir yazılımcı 108.244$ maaş alıyor.
Oysa Google kendi III. sınıf (senior) yazılımcılarına 154.737$ yıllık maaş öder.

Bankalar, borçlarının değeri varlıklarının değerini aştığı zaman iflas ederler.

Şirketlerin çoğu 5 yaşına gelmeden batarlar.

Bankalar borç verecek parayı nereden bulurlar?
İhtiyaç dışı nakit parası olan ekonomik aktörler bu paralarını bankaya yatırırlar. Bankalar, tasarruf yapanlar ile borç alanları bir araya getirerek aracılık rolü üstlenirler. Parası olanlar, onu bugün değil de gelecekte harcamak için bankaya verirler. Çünkü yastık altında duran veya bir palmiyenin altına gömülen bir definenin faizi olmaz.

İnsanlar Niçin Tasarruf Ederler?
1. Emeklilik
2. Çocukları için (Evlilik, üniversite, miras)
3. Ev, araba, vs. almak
4. Kişisel bir şirket, iş yeri kurmak
5. Zor günler için (Sel, deprem, hastalık)

Para Nedir?
1. Mübadele (değiş tokuş) aracıdır.
2. Değer saklama aracıdır. Pizzacı, bugün sizden aldığı 10$’ı bir ay sonra kullanabilmek ister.
3. Para aynı zamanda bir hesap birimidir. Fiyatları ifade eden bir ölçüm aracıdır. Bugün, bir çift kot pantolon 100 muza eşit olabilir.
Fakat her satıcı farklı bir ölçüm rehberi kullansaydı, kafalar karışabilirdi. Bu yüzden, bir malın maliyetini, o malı satın almak için gerekli olan muz miktarı ile değil, dolar ile ölçeriz.

Toplam para arzı (sunum, bolluk) dolaşımdaki fiziksel paradan 9 kat daha fazladır.
Ancak bir uyuşturucu satıcısı bir çanta dolusu parayla bir ev satın alır.
Birçok insan parayı bankadan göndererek, bir nevi sanal olarak kullanmayı tercih eder.

ABD dolarına tüm dünyada yüksek talep (özellikle karaborsa tacirleri) olduğu için Amerika her yıl 30 milyar dolar zımni (üstü kapalı, gizli) gelir sağlar.

Birinci Dünya Savaşı sonunda Almanya kaybedince ödeyeceği savaş borçları için 1919’da Versaille Antlaşması’nı imzaladı. Almanya zamanında ödeme yapmayınca Fransa, Ocak 1923’te Almanya’nın küçük sanayi bölgesi Ruhr’u işgal ederek misilleme yaptı. Alman işçileri işgali protesto etmek için greve gitti. Alman ekonomisi paralize oldu. İktisadi durum akamete uğradı ve ülke, kamu harcamalarının sadece %8’ini vergi olarak toplayabildi. Hükümet, %92’lik farkı kapatmak için para basmak zorunda kaldı. Bu istikrarsızlık, muhalif Nazi partisinin yükselerek sahneye çıkmasını kolaylaştırdı. Hiper enflasyonun zirve yaptığı 8 Kasım 1923’te Nazi partisinin 3.000 üyesi Münih’de bölgesel bir darbe girişiminde bulundu. Adolf Hitler tutuklandı ve 8 ay hapis yattı. Hitler, ünlü Kavgam kitabını işte o hapishane günlerinde yazmıştır.

Almanya on yılda 3 büyük felaket yaşadı
1. Birinci Dünya Savaşı’nı kaybetmek ve savaş tazminatlatına mahkum olmak – 1918
2. Hiper enflasyon – 1922, 1923
3. Büyük Buhran / Deflasyon – 1929
Tüm bunlar Nazi Partisi’ni bir roket gibi iktidar koltuğuna fırlattı.
Takvimler 1933’ü gösterdiğinde, Hitler Almanya’nın şansölyesiydi.

*

FED – Federal Rezerv Bankası (Amerikan Merkez Bankası)
FED’in iki ana görevi vardır
1. Düşük ve öngörülebilir enflasyon
2. Sürdürülebilir istihdam (iş, ekonomik faaliyetler)

*

Merkez Bankaları ülkedeki diğer bankaların defterlerini denetlerler.
Özel bankaların varlıklarının, gelecekteki muhtemel bir değer kaybını karşılayacak vaziyette olmasını sağlar.
Buna bir nevi “stres testi” diyebiliriz.

Bankalar, yüklü para çekmek isteyen müşterileri için diğer bankalardan milyarlarca dolar borç alır veya onlara borç verebilirler.

Bir sabah, Merkez Bankası dolaşımdaki tüm paranın nominal değerinin 10 kat artacağını duyursun.
Her 100 TL, 1.000 TL kadar değerli olacak, 1.000 TL de 10.000 TL kadar değerli…
Tüm vadeli ve vadesiz hesaplar da 10 katına çıkarılacak. Bankadaki 500 liranız 5.000 TL olacak.
O andan itibaren on kat daha zengin olur musunuz? Neden evet veya neden hayır?

Eski bir söz şöyle der:
“Başarının yerini hiçbir şey tutmaz.”

William McChesney Martin, 1951-1970 Fed’i yönetirkenki başkanlık rolünü şöyle anlatır:
“Partide işler tam yolunda giderken meyve kokteyl kasesini herkesin önünden alıp uzaklaştıran o kötü adam bendim!”

Daraltıcı para politikası: Banka rezervlerindeki artışı yavaşlatır, faiz oranlarını artırır, borçlanmaları azaltır, para arzındaki (sunum, genişlik) büyümeyi yavaşlatır ve enflasyonu düşürür.

Faizlerin 0 veya altına düşmesi tehlikelidir. Ekonomistler bunu istemezler.
Çünkü bu durumda size yıllık -%1 faizle 100 milyon veren banka, bir sene sonunda 99 milyon olarak geri alacaktır.
Bankalar bu durumda para vermezler, ellerinde tutarlar.

Ticaret imkanları olmaksızın hayat kasvetlidir.
Apple mühendisleri Iphone’u severler, fakat onun üzerinde yatıp uyuyamazlar veya ona binerek işe gidemezler.
İstedikleri şeyi satın alabilmeleri için mühendislere bedel (para) ödenir.

Eğer bir işçi bir mal veya hizmet üretiminde saat başına, diğer üreticilerden fazla üretim yapıyorsa,
o işçi “mutlak üstünlük” sahibidir.

Ticaret fazlası: İhracatın, (dışarıya satılan malın) ithalattan (dışarıdan alınan maldan) fazla olması.
Ticaret dengesi: Pozitif!

Ticaret açığı: İthalatın ihracattan fazla olması.
Ticaret dengesi: Negatif!

Net ihracat: Bir ülkenin ihracat ve ithalat arasındaki fark.

Net İhracat = İhracat – İthalat
Net İhracat = 1.000 $ – 900 $ = 100 $

Bir hane halkının, kazandığından daha fazla harcaması durumunda cari hesap açığı verir.
Ve bu aile, bu ekstra harcamayı finanse etmek için ya borç alacaktır ya da önceden biriktirdiği varlıkları kullanacaktır.

Bir ülke, yabancılardan net mal ve hizmet alımı yaptığında faturayı ödemek için aynı yabancılara net varlık satışı yapmak zorundadır.

Oda arkadaşınız 8 saatte 10 sayfa yazabilirken siz 18 sayfa yazabiliyorsunuz.
Yazmak yerine plan çıkarmaya çalışırsanız 8 saatte siz 6 plan özeti çıkarırken o 2 plan özeti çıkarıyor.
Yazma işinde kim mutlak üstünlüğe sahiptir. Yazma işini kim, plan çıkarma işini kim yapmalıdır?

George Soros, 1992’de İngiliz piyasasından 10 milyar dolar değerinde sterlin borç aldı.
Bu parayla Alman markı satın aldı.
İki yılda Alman markı, sterlini ezip geçince, Soros, sterlin borcunu Alman markıyla haydi haydi ödedi.
Soros, bu manipülasyonla 1 milyar dolar kazandı.
Bu durum, TL borçlanan birinin, parasını dolar yapıp, iki yıl sonra TL cinsinden ödemesine benziyor.
1992 yazı boyunca İngiliz döviz rezervlerinin (euro, dolar, vs.) hızla azalmasından dolayı Soros, sterlinin değer kaybedeceğini tahmin edebilmişti.

*

metodolojik: yöntem bilimsel, bir amaca ulaşmak için izlenen yol ve usuller

müreffeh: refah içinde

ampirizm: deneycilik, analizlerin kanıta dayanması

normatif: bir kural değerini ve gücünü taşıyan düzgüsel düşünce

eşanlı: ayrı olayların aynı anda oluşması

optimizasyon: en uygun duruma getirme

kantitatif: nicel, miktarla ilgili olan, niceliğe bağlı

diyagram: grafik

nispi: kıyasla, oranla

optimizasyon: en uygun duruma getirme; optimal olmayan kararların düzeltilmesinde mükemmel bir alet kutusu sağlar.

optimal: optimum, en uygun

marjinal fayda: pek az fayda

resesyon: toplam ekonomik faaliyetin gerilediği dönem (en az iki çeyrek-her çeyrek 3 ay)

sıfır korelasyon: iki değişken arasında bir ilişki yoksa buna denir

en nihayetinde: en sonunda

merkantilist: merkantilizm yanlısı kimse

merkantilizm: ülkenin refahını sahip olduğu altın, gümüş vb. değerli madenlere bağlayan, ülkedeki değerli maden yataklarının işletilmesine önem veren ve ihracatı artırıp ithalatı azaltmaya çalışan iktisat öğretisi.

teknokrasi: devlet yönetiminde son sözü ekonomi uzmanlarının söylediği siyasi yönetim tipi

teknokrat: teknokrasiden yana olan

ihtiyari: isteğe bağlı, seçmeli

kantitatif: nicel, sayısal hesaplara ilişkin

irrasyonel: akıl dışı

temerrüde düşme: borçları ödeyememe

tahvil: devletin veya özel bir kuruluşun ödünç para almak için çıkardığı, yıllık faiz getiren yazılı senet

enflasyon: para şişkinliği

deflasyon, resesyon, stagflasyon: para darlığı, durgunluk

senyoraj: para basma yoluyla elde edilen devlet geliri

konvertibl: serbestçe dövize çevrilebilir para

hedge: mani, engel, garantiye almak

mudi: bankaya para, emanet yatıran kimse

histeri: isteri, duygu bozukluğu

regresyon: gerileme

nominal: itibari, saymaca

nümayiş: gösteri

mekanizasyon: mekanik düzeni sağlama

rızık: yiyecek, içecek şey, azık

friksiyonel işsizlik: geçici işsizlik

plantasyon: sanayide kullanılan kahve, kakao, kauçuk vb. bitkilerin geniş ölçüde yetiştirildiği işletme

proksi: latince sonraki veya yanındaki anlamına gelen ön ek

hipotetik: varsayımsal

metodoloji: yönem bilimsel

semantik: anlam bilimsel

nispi: birbiriyle bağıntılı

deflatör: deflasyona neden olan bir şŸey; tedavüldeki para miktarında azalma, satın alma gücünün artması, fiyatların düşŸmesi

parite: iki ülke parasının karşılık değeri

absorbe: özümsemek, massetmek

amortisman: yıpranma payı

*

Doktrin: “Dünyanın en yoksul insanı paradan başka bir şeyi olmayandır.” – Schopenhauer