Bütün Şiirleri – Orhan Veli 

Sf: 17   
Güçlüklerle, bir başına da olsa, karşı koyan insan kuvvetli olmalı. Ben bunu yalnız kalıp da ümitsizlik içinde olduğumu hissettiğim anlarda daha iyi anladım. Bununla beraber, senelerden beri, o kadar çok zamanlar yalnız kaldım ki bu hale âdeta alışır, hattâ -kuvvetli olmanın gururunu duyabilmek için- zaman zaman yalnızlığı arar oldum.
Bu arada “1941 senesinde Garip adlı bir kitap neşretmişim” diye döğünür durur, hele onun yeniden basılmasına dünyada razı olmazdım. Garip yeniden basılırken, içimde böylece “yiğitlik bende kalsın” dermişim gibi bir his var. Şiirdeki garip mefhumu üzerinde bugün bir yazı yazmağa kalksam herhalde ayni şeyleri yazamam. Ama, bundan dolayı kim beni haksız bulabilir?  Onları beş sene evvel yazmıştım. Beş sene sonra da ayni şeyleri söyliyecek olduktan sonra ne yaşadım? O günden ölseydim olmaz mıydı? 1941 senesinde söylediklerim, 1616 senesinden 52 yaşında iken ölen Shakespeare’in, 377 yaşında ölmesi lâzım gelen sözlerdi. Ayni şekilde, bundan yüz sene sonra yaşayacak bir şairin sözleri de benim yüz otuz bir yaşında düşüneceğim şeyleri anlatmalıdır.

Sf: 18
Yazdıkça farkediyorum; Garip’in müdafaasına kalkışmış gibi bir hâlim var. Garip‘i kimseye karşı değil, kendime karşı müdafaa etmek isterim. Bunun, etrafımı hiçe sayışımdan geldiğini sanmayın. Garip’i başkalarından evvel kendime karşı müdafaa etmek isteyişim, ondaki kusurları, başkalarından çok, kendim bildiğim içindir.
O zaman söylememişsem şimdi söyleyeyim; şuur altı’nı bir varlık değil, bir fikrin izahı için ileri sürülmüş bir mefhum diye kabul ediyorum. hani birtakım insanların Allahı kabul etmeleri gibi.

Sf: 20
Nazmın belli başlı unsurları vezinle kafiyedir. Kafiyeyi ilk insanlar ikinci satırın kolay hatırlanmasını temin için, yani sadece hafızaya yardımcı olmak maksadiyle kullanmışlardı. Fakat onda sonradan bir güzellik buldular.

*1941’de yayımlanan Garip‘teki önsöz. 1945’teki basımında Orhan Veli dilini ve yazmını gözden geçirmiş, ondan sonraki basımlarda da yazım güncellemeleri yapılmıştır.

Sf: 23
Bir fikir uğrunda fedai olmayı göze almış insan takdirle, minnetle karşılanmalıdır. Bununla beraber fedai olmayı göze almış insanın ne takdire ihtiyacı vardır ne de teşvike. Çünkü bunlar ondakine emniyet hissine hiçbir şey ilâve etmeyecektir.

Sf: 24
İnsan anlaşılmaz sandığı bir şeyi anladığı vakit memnun olur. Bu itibarla halk tarafından sevilen eserler en kolay anlaşılanlar oluyor. Meselâ musikî sevkleri yeni teşekkül etmiş insanlar Tchaikowski’nin; mevzuu Napoléon’un Moskova seferinden alınmış, vak’aları, resim gibi, hikâye gibi tasvir edilmiş olan 1812 Uvertürü‘nü hayranlıkla dinlerler. Yine onlar için Saint-Saens’ın: ölülerin gece saat on ikiden sonra mezarlarından kalkıp raksedişlerini, sabahın oluşunu, horozların ötüşünü, iskeletlerin tekrar mezarlarına girişini girişini anlatan Danse Macabre‘ı ile Borodin’in: bir kervanın su ve çıngırak sesleri arasında ilerleyişini anlatan Asya’nın Steplerinde isimli eserleri en büyük musikî eserleridir.

Sf: 25
Apollinaire, Calligrammes adlı kitabında, şiiire bir başka sanat daha sokuyor: resim. Faraza bir yağmur şiirinin mısralarını sayfanın yukarı köşesinden aşağı köşesine doğru dizmiş. Yine ayni kitapta bir seyahat şiiri var; harfleriyle kelimelerin sıralanışı gözümün önünde vagonlardan, telgraf direklerinden, aydan, yıldızlardan mürekkep bir tablo çiziyor. İtiraf etmek lâzım gelirse, bütün bunların bize bir yağmur havası bir seyahat havası verdiğini, yani Apollinaire’in başka bir sanata ait birtakım dalaverelerle bizi şiirin havasına soktuğunu söylemek icabeder.

Sf: 28
Onun bir sanatkâr bir âlimden çok daha iyi, çok daha derin hisseder. Eseri bu hissedişin taklidinden başka bir şey değildir. Sanatkâr mükemmel bir taklitçidir.

Sf: 29
Şiir öyle bir bütündür ki, bütünlüğünün farkında bile olunmaz.
Sıvanmış, boyanmış bir binanın tuğlaları arasındaki harcı göremeyiz. Bina tamamiyetini ancak bu harçla temin ettiği zamandır hi, onu teşkil eden tuğlaları, teker teker görmek, onun vasıfları üzerinde düşünmek fırsatını elde ederiz.

Sf: 30
Yüz kelimelik bir şiirde yüz tane güzellik arayan insan vardır. Halbuki bin kelimelik bir şiir bile bir tek güzellik için yazılır. Tuğla güzel değildir. Sıva güzel değildir. Fakat bunlardan terekküp eden bir mimari eseri güzeldir. Buna mukabil agat, helyotrop, gümüş gibi maddelerden bir bina yapılabileceğini farzedelim. Eğer bu bina, elemanlarının taşıdığı güzellik dışında bir güzelliğe malik değilse sanat eseri sayılmaz. Görülüyor ki haddizatında güzel olan kelimenin şiire malzemelik etmesi şiir için bir kazanç değil. Eğer söyleniş tarzlarını, kullanış şekillerini de beraber getirmiş olmasalardı, bu kelimelerin şiire bir zararı da olmazdı.

Sf: 32
Gemliğe Doğru Denizi Göreceksin; Sakın Şaşırma.
(İnkılâpçı Gençlik, 17.10.1942)

Sf: 34
Rüya
Annemi ölmüş gördüm rüyamda.
Ağlayarak uyanışım
Hatırlattı bana, bir bayram sabahı
Gökyüzüne kaçırdığım balonuma bakıp
Ağlayışımı.